Herbata to napar przygotowywany z grupy roślin nazywanych tą samą nazwą, zalanych gorącą wodą. To drugi, oczywiście zaraz po kawie najczęściej i najchętniej spożywany napój przez ludzi na całym świecie. Na światowym rynku wyróżnia się kilka rodzajów herbat, wśród nich jest czarna, zielona, biała, czerwona, czy też żółta.
LEGENDY O HERBACIE
Jak głosi legenda, w 2737 roku p.n.e., władał Chiński cesarz Shen Nung, który zawsze gotował wodę przed jej spożyciem. Pewnego razu do wrzącej wody wpadło kilka liści z pobliskiego krzaka, które odbarwiły wodę i nadały jej ciekawy aromat i smak. Władca był tak zachwycony tym faktem, że wkrótce rozpowszechnił herbatę w całym państwie. To właśnie dlatego za ojczyznę herbaty uważa się Chiny. Do sąsiedniej Japonii pierwsze nasiona krzewu herbacianego trafiły dopiero w 803 r.n.e dzięki mnichowi Dengyō Daishi. Kultura związana z piciem herbaty przyjęła w obu krajach zupełnie odmienne postaci. W Japonii narodziła się ceremonia parzenia herbaty związana z ascetyczną filozofią i estetyką buddyzmu zen zwana cha-no-yu co dosłownie oznacza „wrzątek na herbatę”. Dużo starsze od japońskich obrzędy chińskie, związane z taoizmem i konfucjanizmem oraz wierzeniami i praktykami różnych ludów zamieszkujących kontynentalne Chiny ulegały na przestrzeni wieków silnej regionalizacji. Dziś w całych Chinach można napotkać rozliczne ceremonie picia herbaty charakterystyczne np. dla różnych mniejszości narodowych. Jako ciekawostkę dodamy, że herbata w Chinach darzona jest tak dużą estymą, że stanowi nawet kluczowy element np. tradycyjnych chińskich zaślubin.
HISTORIA HERBATY W EUROPIE
A jak herbata trafiła do Europy i kto ją sprowadził? Niestety, do dnia dzisiejszego nie wiadomo kto tak na prawdę jako pierwszy sprowadził herbatę na wybrzeża europejskie, ale wiemy że było to w XVII wieku. Wówczas orientalne towary sprowadzali Holendrzy i Portugalczycy. Początkowo herbata, podobnie jak i kawa, nie miała wielu zwolenników. Jej liście były drogie, więc tylko niewielka grupa elit mogła sobie pozwolić na delektowanie się jej smakiem. W 1658 roku Katarzyna Braganza przywiozła herbatę do Wielkiej Brytanii. Wiek później była ona już najpopularniejszym napojem, choć popołudniowy zwyczaj picia herbaty zrodził się nieco później. Zwyczaj ten zapoczątkowała księżna Anna, a herbatę wówczas podawano z ciastkami lub chlebem i masłem. Popołudniowe spożywanie herbaty w Wielkiej Brytanii jest popularne do dziś.
KIEDY HERBATA POJAWIŁA SIĘ W POLSCE?
Otóż do Polski dotarła w 1664 roku z Francji. Pierwsze znane wzmianki o herbacie pojawiają się w liście króla Jana II Kazimierza do żony Ludwiki Marii. Początkowo herbata była traktowana jako ziele lecznicze, a zwyczaj picia herbaty rozpowszechnił się dopiero w drugiej połowie XVIII wieku, pomogły w tym również dobre stosunki handlowe pomiędzy Polską i Anglią. Ze względu na wysoką cenę napój ten pity był jedynie na dworze królewskim, dworach magnackich oraz bogatej szlachty i mieszczan. Przez liczne kontakty z Rosją i ZSRR w Polsce, zwłaszcza na utraconych wschodnich terenach, a później wśród repatriantów, często na określenie herbaty używano określenia „czaj”. Na tych terenach również popularne było urządzenie służące do jej parzenia zwane samowarem.
RODZAJE HERBAT
Tyle z historii. Przejdźmy teraz do rodzajów herbat i do tego w jaki sposób je przyrządzić, aby wydobyć z nich wszystko to, co mają nam do zaoferowania. Najczęstszym błędem, jaki popełniamy zaparzając herbatę, jest nieodpowiednia temperatura wody oraz czas zaparzania naparu. Warto wiedzieć i zapamiętać, że każdy rodzaj herbaty potrzebuje indywidualnego traktowania.
CZARNA HERBATA – KLASYKA NAD KLASYKAMI
Zacznijmy od najpopularniejszej z herbat – herbaty czarnej. Wiadomo, że zawarta w niej tanina dobrze działa na nasz układ pokarmowy. Czarna herbata pomaga przy zatruciach oraz ułatwia trawienie ciężkich posiłków. To oczywiście tylko jedna z licznych jej zalet. Do zaparzania zaleca się zalanie liści wodą o temperaturze ok. 100 stopni Celsjusza. Sam proces parzenia czarnej herbaty nie powinien trwać zbyt długo. Zalecany czas parzenia wynosi od 3 do 4 minut. Czas zaparzania jest uwarunkowany gatunkiem herbaty, rozdrobnieniem suszu oraz twardością wody. Zbyt długo parzona herbata staje się gorzka i najzwyczajniej niesmaczna.
HERBATA ZIELONA – WYJĄTKOWY NAPÓJ O GORZKIM SMAKU
Następną, bardzo lubianą przez konsumentów herbatą jest herbata zielona. W zależności od odmiany herbaty, należy zalewać ją wodą o temperaturze od 60 do 80 stopni Celsjusza. Zaparzać należy ją nie dłużej niż 3 minuty. Po tym czasie nasz napar może nabrać gorzkiego smaku, który zabija prawdziwy smak herbaty zielonej. Dodatkowym atutem herbat zielonych jest fakt, że zaparzyć możemy ją nawet 3 razy, z czego najbardziej pełnowartościowy jest napar z drugiego parzenia.
BIAŁA HERBATA – DELIKATNY NAPÓJ O CHARAKTERYSTYCZNYM SMAKU
Biała herbata przez wzgląd na to, że jest robiona z młodych listków, a w zasadzie z pąków, jest najmniej przetworzoną herbatą, a co za tym idzie najzdrowszą. Zawiera bardzo dużo polifenoli i katechin, które są przeciwutleniaczami. Głównym zadaniem przeciwutleniaczy jest niszczenie wolnych rodników, a więc komórek odpowiedzialnych za stres oksydacyjny, szybsze starzenie się organizmu, a nawet rozwój nowotworów. Regularne spożywanie białej herbaty pomaga usunąć toksyny z organizmu, poprawia wygląd cery, a stosowana zewnętrznie działa przeciwbakteryjnie i przeciwgrzybiczo. W przeciwieństwie do herbaty zielonej, białą parzy się tylko raz. Susz zalewamy wodą o temperaturze ok. 85°C i pozostawiamy na 5-7 minut. Napar jest bardzo delikatny i bardzo subtelny w smaku. Watro dodać, że biała herbata idealnie łączy się z owocowymi nutami.
CZERWONA HERBATA – AROMATYCZNY NAPÓJ O WYJĄTKOWYCH WŁAŚCIWOŚCIACH ZDROWOTNYCH
Czerwona herbata również ma wiele zdrowotnych właściwości. Przede wszystkim eliminuje wolne rodniki, a co za tym idzie, redukuje skutki stresu oksydacyjnego. Może więc opóźniać starzenie się komórek w ciele i pomóc zachować na dłużej młody wygląd skóry. Ponadto ma właściwości antyutleniające i antynowotworowe. Czerwona herbata może wspomagać utratę masy ciała, ale obniża również cholesterol. Jest napojem pobudzającym pamięć i zdolności poznawcze, ponieważ zawiera kofeinę. Czerwoną herbatę nazywa się także herbatą Pu-erh, czyli czerwoną herbatą pół fermentowaną, ponieważ jej liście poddaje się lekkiej fermentacji, aż do momentu, gdy ich końce przyjmą czerwonawy kolor. Czerwona herbata ma specyficzny aromat i smak, przez co nie każdy ją lubi.
HERBATA ŻÓŁTA – ODŚWIEŻAJĄCY NAPÓJ NA WIECZOROWE PORY
Herbata żółta to zdecydowanie najmniej znana odmiana herbaty. Do jej właściwości zaliczyć można przede wszystkim jej niewielką zawartość kofeiny, której ma poniżej 1%. To sprawia, że jest idealna do picia wieczorową porą. Dzięki niewielkiej zawartości garbników działa tonizująco i odświeżająco. Poprawia również trawienie, a co ważne, nie podrażnia przy tym żołądka. Herbatę żółtą zaparzamy podobnie jak herbatę zieloną. Temperatura wody powinna wynosić 80-85°C, a czas parzenia nie powinien wynosić więcej niż 3 minuty.
HERBATA OOLOONG – NIEBIESKI NAPÓJ TYSIĄCA TWARZY
Na zakończenie krótko o herbacie ooloong, czyli herbacie o tysiącu twarzy. Herbata ta uprawiana jest najczęściej w Chinach i na Tajwanie. Jak powstaje? Zerwane liście herbaty pozostawiane są na słońcu w celu częściowego zwiędnięcia. Po tym procesie następuje ich chłodzenie i przełożenie do koszy. Liście w koszach są potrząsane w celu otarcia ich brzegów, co sprzyja głębszej fermentacji. Proces ten powtarzany jest kilkukrotnie. Następnie liście poddawane są działaniu wysokiej temperatury, która zatrzymuje utlenianie i proces fermentacji. Następnie liście są zwijane i formowane w zależności od regionu lub gatunku herbaty. Herbata oolong jest cennym źródłem antyoksydantów, które posiadają zdolność neutralizowania wolnych rodników. Długość parzenia herbaty jak i temperatura wody zależy od czasu prażenia i stopnia utlenienia suszu. Optymalna temperatura do parzenia tej herbaty to 85 stopni. Zaleca się parzyć ją 2 minuty i potem odsączyć liście z naparu herbacianego.
Oczywiście smaki tych wszystkich herbat są różne, i nie każdemu mogą posmakować. Dlatego w dzisiejszych czasach wielu producentów produkuje herbaty z dodatkiem owoców. Sprawia to, że smak herbaty nabiera zdecydowanie innego, czasem delikatniejszego i łagodniejszego smaku. Jeżeli nie znalazłeś jeszcze swojej ulubionej herbaty, to zalecamy spróbowania każdej z wyżej wymienionych rodzajów. Być może któraś urzeknie Cię swoją wyjątkowością i kupisz ją w naszym sklepie internetowym.
